بهداشت دهان و دندان از همان ابتدای تولد کودک شروع می‌شود. حتی در زمان تغذیه با شیر، نیز لازم است که از همان ابتدای کار و در اسرع وقت، یک برنامه بهداشتی مناسب برای دهان و دندان کودک خود آغاز کنید. دندانپزشک کودکان، سلامت دندان‌های کودک را ارتقاء می‌دهد و همچنین در نقش منبع اطلاعاتی در این خصوص برای والدین آنها عمل می‌کند. انجمن دندانپزشکی کودکان آمریکا (AAPD) و انجمن پزشک کودکان آمریکا (AAP) توصیه می‌کنند که ملاقات با دندانپزشک باید هر شش ماه، پس از اولین رویش دندان در کودکان یا یک سال پس از تولد کودکان، صورت بگیرد؛ زیرا با معاینهٔ مرتب و تشخیص به موقع بیماری‌های دندان، می‌توان پوسیدگی دندان بچه‌ها را در همان مراحل اول رفع کرد.
اهمیت انجام معاینه‌های دوره‌ای توسط دندانپزشک کودکان
در کودکان رویش دندانها معمولا از سن 6 ماهگی شروع می‌شود. در 6 تا 7 سالگی نیز به تدریج دندان‌های شیری می‌افتند و با دندان‌های دائمی جایگزین می‌شوند. بدون انجام مراقبت‌های مناسب از دهان و دندان، ممکن است دندان‌های کودک دچار پوسیدگی شدید و یا بیماری‌ها و عوارض دهانی شود که موجب بروز درد و بیماری‌های گوناگون دیگر می‌شود.
حفاظت و نگهداری از دندان‌های شیری به همان اندازه دندان‌های دائمی مهم است. وجود بیماری که سبب بروز درد و عفونت در دندان های شیری شود، تاثیر مستقیمی بر سلامت و بهداشت کودک دارد و می‌تواند موجبات درد و ناخوشی فرزند دلبندتان را فراهم کند. علاوه بر آن ممکن است کودک به علت درد دندانها، از خوردن غذا خودداری کند یا آنکه غذای خود را بد هضم کند که این موضوع نیز به نوبه خود باعث می‌شود علاوه بر ایجاد دردهای شکمی، معده او نیز غذا را به طور کامل جذب نکند. این موضوع بر رشد کودک تاثیر می‌گذارد و توان بدنی او را بتدریج تضعیف می‌کند.
دندانپزشک کودک، خدمات ویژه‌ای را برای کودکان و والدین آنها فراهم می‌کند بنابراین شما هیچگاه نمی‌توانید مسائل مربوط به دندان کودک خود را بدون در نظر گرفتن قرار ملاقات‌های منظم با یک دندانپزشک کودکان به تنهائی حل کنید.
روش های درمانی مهم در دندان پزشکی کودکان
روکش های استیل پیش ساخته:
روکش های استیل روکش های پیش ساخته در سایز های مختلف هستند در نتیجه فرآیند قالب گیری و مراحل لابراتواری حذف شده و کل درمان در یک جلسه صورت می گیرد که برای کودک قابل تحمل تر است . موارد تجویز روکش ها در دندانپزشکی کودکان عبارتند از:
1- ترمیم دندان شیری با ضایعات پوسیدگی وسیع و متعدد
2- ترمیم دندان شیری با نواقص مینایی که امکان ترمیم آن با آمالگام یا کامپوزیت وجود ندارد.
3- ترمیم پس از پالپوتومی و پالپکتومی دندان های شیری که به علت پوسیدگی زیاد و ضعیف شدن دیواره ها خطر شکستگی تاج باقی مانده زیاد است .
4- ترمیم دندان شکسته
5- ترمیم دندان های شیری که قرار است به عنوان پایه ی اپلانیس یا فضا نگه دار استفاده شود .
فضا نگه دار:
کودکانی که دندان شیریشان را زودتر از موعود از دست داده اند به فضا نگه دار نیاز دارند زیرا زود از دست دادن دندان شیری می تواند باعث کج شدن، حرکت کردن و بهم ریختگی دندان ها و مشکلات ارتوپدیک فک می شود. بیشترین میزان از دست رفتن فضا در چند ماه اول پس از کشیدن دندان اتفاق می افتد لذا لازم است بلافاصله پس از کشیدن دندان جهت درمان اقدام شود. هدف از گذاشتن فضا نگه دار این است که فضای مورد نیاز رویش دندان دائمی را باز نگه دارد تا دندان دائمی در جای درست خود رویش یابد.
بعد از جایگذاری فضا نگه دار کودک باید به طور منظم تحت مراقبت دندانپزشکی باشد تا در صورت مشاهده ی رویش دندان دائمی فضا نگه دار خارج گردد.
ترمیم های رزینی پیشگیرانه:
این روش برای پیشگیری از پوسیدگی در دندان های آسیای دائمی تازه رویش یافته کودکان است . دندان های آسیایی که شیار های سطح جونده آنها عمیق است و با مسواک زدن تمیز نمی شود و دندان هایی که شیار های آنها ضایعات و پوسیدگی اولیه دارد کاندید دریافت درمان می باشند . فرآیند درمان به این صورت است که پس از پاکسازی شیار ها بدون برداشت محسوس مینا مواد همرنگ دندان داخل شیار ها قرار داده می شود . بدین ترتیب انسداد شیار ها از استقرار باکتری های پوسیدگی زای جدید و هم چنین از نفوذ قند های قابل تخمیر و رسیدن آنها به باکتری ها جلوگیری می کند و میزان پوسیدگی را به طور قابل ملاحظه ای در کودکان کاهش می دهد .
ونیر:
ونیر یک لایه ی نازک از مواد همرنگ دندان است که برای بهبود زیبایی یا عملکرد استفاده می شود .دندان هایی که به علل مختلف از جمله مصرف دارو، درمان ریشه، ضربه و ... تغییر رنگ داده اند ، فاصله های بین دندانی متعدد ، سایز کوچک یا شکل غیر نرمال دندان ، پریدگی لبه ی مینای دندان ، موقغیت عقب رفته ی " یک " دندان نسبت به بقیه، موارد استفاده از ونیر هستند . اما باید توجه شود ونیر جایگزین درمان ارتودنسی نیست و در صورتی که چند دندان بهم ریختگی زیادی دارند نباید موقعیت همه ی دندان ها را با ونیر تصحیح کرد زیرا منجر به مشکلات لثه می شود . هم چنین در بهداشت دهانی پایین ، پوسیدگی متعدد کنترل نشده و عادت های دهانی مثل دندان قروچه و ساییدن دندان ها به هم ونیر کردن دندان ها توصیه نمی شود .
درمان های پیشگیری در دندانپزشکی اطفال
دندان‌های شیری کودک شما مهم هستند و مراحل تکاملی که برای سلامت دندان‌های دائمی کودک شما ضروری است، به آنها بستگی دارد. دندانپزشک کودکان می‌تواند به والدین برای انجام مراقبت‌های بهداشتی لازم برای سلامت دهان و دندان کودکان کمک کرده و راهنمائی‌های لازم را برای آنها فراهم کند. یک دندانپزشک کودکان از مهارت‌های خاصی در حوزه سلامت و بهداشت دهان و دندان کودکان برخوردار است که از دوران کودکی تا نوجوانی را شامل می‌شود. او از تجربه و مهارت تخصصی برای حفاظت و نگهداری از دندانها، لثه‌ها و دهان کودک در تمامی سنین برخوردار است.
مهم ترین درمان های پیشگیرانه در دندانپزشکی اطفال به شرح زیر است:
کنترل مشکلات فکی و دندانی و ناهنجاری‌های اسکلتی :
خیلی از ناهنجاری‌های اسکلتی تا قبل از سنین مدرسه ممکن است بروز پیدا کنند که در همین سنین هم می‌توان این مشکل را کنترل کرد اما اگر از سن درمان بگذرد به‌خاطر ادامه پیدا کردن رشد غلط استخوانی شاید فقط از راه جراحی‌های پیچیده استخوانی بتوان این مشکل را درمان کرد، در صورتی که اگر به‌موقع متوجه این مشکل شوند، می‌توان با کمک روش‌های پیشگیرانه از‌جمله ارتودنسی، از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرد.
گسترش عادت‌های صحیح و مناسب :
در حالی که ممکن است فرزند شما در سن دو سالگی نیازی به معاینه خاصی توسط دندانپزشک کودک نداشته باشد، اما این نکته نیز مهم است که لازم است در اسرع وقت آموزش عادات بهداشت دهان و دندان را شروع کنید. در معاینات دوره‌ای دندانپزشک می‌تواند به کودک شما کمک کند که یاد بگیرد چگونه از مسواک استفاده کند یا چگونه با استفاده از نخ دندان از ایجاد پوسیدگی و بیماری‌های دهان و دندان جلوگیری کند. با توجه به اینکه عادت‌های خوب می‌توانند از سنین کودکی و نوجوانی شکل بگیرند، بنابراین مراجعه مداوم به دندانپزشک می‌تواند خصوصیات و عادت‌های خوب را تقویت کند.
حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان :
شاید بتوان از جمله مهم ترین مزایای دندانپزشکی کودکان را این نکته دانست که این متخصصین سعی دارند با بهره گیری از بهترین آموزش‌ها، امکانات ویژه و لوازم جانبی مناسب، دهان کودک شما را پاک و سالم نگه دارند.انجام معاینات دوره‌ای بطور مستمر و مداوم می‌تواند به شما در رفع دردها و بیماری‌های دهانی و دندانی فرزندتان کمک کند و همچنین به شما کمک می‌کند مراقبت‌های لازم را بطور منظم انجام دهید و مشکلات احتمالی را که ممکن است در آینده ظاهر شوند، از قبل تشخیص دهید.
پیشگیری از افتادن زود هنگام دندانها :
هنگامی که نوبت به سلامت دندان‌های شیری کودک شما می‌رسد، بهتر است از همین الان کارتان را شروع کنید!مراجعه مرتب به دندانپزشک اطفال تضمین می‌کند که دندان شیری کودک شما، سالم، بدون پوسیدگی و دیگر بیماری‌های دندانی باشد.
نکته مهم :
حفره‌های دندانی نوعی پوسیدگی دندانی بسیار شایع در کودکان هستند. انجام خدمات دندانپزشکی و معاینات دوره‌ای کودکان به صورت منظم می‌تواند به جلوگیری از بروز این عارضه و انواع بیماری‌های دیگر دهان، دندان و لثه کمک کند. تشخیص حفره‌ها در دندان‌های کودک موضوعی کاملاً حیاتی است زیرا عدم انجام مراقبت‌های پیوسته و معاینات دوره‌ای می‌تواند باعث از دست دادن زود هنگام دندانها و بروز مسائل حادتر برای کودک شما در آینده‌ای نزدیک شود.
منبع:www.salamatonline24.com